Język japoński
(jap. 日本語, nihongo lub nippongo ) – język używany przez ok. 130 mln mieszkańców Japonii oraz japońskich emigrantów na wszystkich kontynentach.
Najstarsze znane teksty to pochodzące z V i VI wieku nazwy własne. Nie mówią jednak one wiele o języku. Najstarsze dłuższe teksty pochodzą z VIII wieku (kiki). Już wtedy chińskich znaków zaczęto używać do sylabicznego zapisu wymowy.
Jednak pewne sylaby, które są identyczne we współczesnym japońskim były zapisywane różnymi znakami i był to zapis konsekwentny. Świadczy to o tym, że dawny japoński miał więcej samogłosek (lub ogólniej: typów sylab) – osiem zamiast współczesnych pięciu, za to nie rozróżniał długości samogłosek, tak jak to czyni współczesny japoński.
Kluczowa jest jednak nie liczba samogłosek, lecz wysokie prawdopodobieństwo obowiązywania zasady harmonii samogłosek – podobnie jak w językach uralo-ałtajskich. Jest to jeden z głównych argumentów za uralo-ałtajskim pochodzeniem języka japońskiego. Świadczyć mają również o tym podobieństwa morfologiczne i składniowe do języków ałtajskich (np. tureckiego, mongolskiego). Niektórzy badacze doszukują się również podobieństw do języków malajo-polinezyjskich.
Do innych dawnych cech należy:
- występowanie p (później f) w miejscu współczesnego h,
- występowanie pełnej grupy sylab zaczynających się na w- i y- (z wyjątkiem wu i yi), wobec współczesnego zasobu wa, wo, ya, yu, yo.
Inne teorie łączą japoński z koreańskim (również o wątpliwej pozycji, zwolennicy teorii uralo-ałtajskich zaliczają zwykle do nich również koreański) lub z różnymi grupami języków ludów Pacyfiku.
Żadna teoria nie zdobyła rozstrzygającego uznania i japoński pozostaje najczęściej używanym językiem, o którego pochodzeniu nie wiadomo praktycznie nic pewnego.
Bardzo duży wpływ miał język chiński – ilość słownictwa pochodząca z chińskiego jest porównywalna z ilością słownictwa rdzennie japońskiego, o ile nie większa. Pewna liczba słów pochodzi również z języka Ajnów. Z drugiej połowy ostatniego tysiąclecia pochodzi pewna grupa zapożyczeń z portugalskiego, niderlandzkiego, niemieckiego, francuskiego i innych języków europejskich, częstokroć mające swoje kanji. Współcześnie głównym źródłem nowych słów jest język angielski. Osobną grupę słów stanowią wasei-eigo 和製英語 (japońskie słowa utworzone z angielskich morfemów, często w niewielkim związku z ich pierwotnym znaczeniem) – najlepszym przykładem niech będzie walkman czy nō-surību „podkoszulek” (od ang. no + sleeve „bez rękawów”).
Gramatyka
Japoński jest językiem o szyku wyrazów w zdaniu SOV, tzn. podmiot-dopełnienie-orzeczenie. Taki sam szyk dopuszcza np. łacina, jednak większość współczesnych języków europejskich używa szyku podmiot-orzeczenie-dopełnienie (SVO), więc przyzwyczajenie się może sprawiać pewne trudności.
Rzeczowniki japońskie nie odmieniają się przez liczbę i rodzaj. Liczba mnoga tworzona jest przez kontekst, specjalne sufiksy (niemal wyłącznie w odniesieniu do rzeczowników oznaczających osoby) lub reduplikację: hito (人) – człowiek, podczas gdy hitobito (人人, zapisywane zwykle przez znak duplikacji: 人々) – ludzie. Liczbę mnogą można również tworzyć przez użycie liczebników lub określeń typu kilka, wiele. Użycie liczebników wymaga tzw. liczników (klasyfikatorów), podobnie jak w polskim – arkusz papieru (一枚 ichimai), sztuka bydła (一頭 ittō) itp.
Czasowniki są odmienne, a ich odmiana – dość regularna: nieregularne występują bardzo rzadko. Występują dwa czasy – przeszły oraz teraźniejszo-przyszły. Przymiotniki podlegają tym samym prawom odmiany co czasowniki, gdyż zawierają w sobie znaczenie „być jakimś…”, więc mogą pełnić rolę jedynego orzeczenia w zdaniu.
Np. zdanie: Mura-ga furui (村が古い) znaczy „Wioska (jest) stara”. Ponieważ przymiotnik furui jest orzeczeniem, można utworzyć jego formę czasu przeszłego furukatta. Mura-ga furukatta (村が古かった) oznacza więc „Wioska (była) stara”. Analogicznie tworzy się przeczenie furukunai – „nie (jest) stara” i przeczenie czasu przeszłego furukunakatta – „nie (była) stara”.
W języku japońskim występuje pewna forma akcentu tonicznego, która jednak nie ma charakteru dystynktywnego – mory mogą być wymówione za pomocą dwóch tonów: wysokiego i niskiego, choć istnieją zasady, które do pewnego stopnia regulują akcent, np. raz obniżony akcent nie może ulec ponownemu podwyższeniu w wyrazie. Akcent toniczny umożliwia czasem rozróżnienie różnych wyrazów homofonicznych, choć nie jest to regułą (wspomniany wyżej brak dystynktywności). Prawie całkowite rozróżnienie wyrazów umożliwia użycie kanji, w języku mówionym oprócz akcentu ważny jest przede wszystkim kontekst wypowiedzi.
Keigo – język grzecznościowy
Bardzo rozwinięty jest system języka grzecznościowego (敬語 keigo).
W językach europejskich istnieje mniej poziomów formalności, zwykle jeden jak w angielskim lub też dwa jak w polskim czy niemieckim. Mają one też mniejszy wpływ na gramatykę – dotyczą głównie zdań dotyczących współrozmówcy, nie zaś siebie samego czy przedmiotów i osób trzecich.
W języku japońskim istnieje więcej stopni formalności i dotyczą one znacznie szerszego zakresu sytuacji.
Stopnie formalności
- Język nieformalny
- Język formalny
– neutralny (grzeczny) – teinei-go (jap. 丁寧語, teinei-go? )
– skromny (modestywny) – kenjō-go (jap. 謙譲語, kenjō-go? )
– honoryfikatywny (wywyższający) – sonkei-go (jap. 尊敬語, sonkei-go? )
W przybliżeniu, w sytuacjach, w których w języku polskim używałoby się zwrotów w trzeciej osobie, po japońsku używa się któregoś języka formalnego, tam zaś, gdzie po polsku używa się zwrotów w drugiej osobie, formalnego neutralnego bądź też nieformalnego.
Zwracając się do osób, którym zgodnie z japońską organizacją społeczną należy się szacunek (co nie do końca pokrywa się z sytuacją w Europie), np. do szefa w pracy, czy do profesora w szkole, powinno się o sobie mówić językiem skromnym, o rozmówcy zaś honoryfikatywnym.
Tłumaczenia – język japoński:
Oferujemy tłumaczenia zwykle, specjalistyczne, techniczne, przysięgłe, konsekutywne i symultaniczne. Przy realizacji zlecenia tłumacze dobierani są indywidualnie w zależności od tematyki oraz specjalizacji tekstu.
Projekty oraz tłumaczenia przyjmujemy oraz dostarczamy pocztą, firmą kurierską, osobiście, faksem, pocztą elektroniczną. Jeśli potrzebują Państwo tłumaczenia z języka japońskiego lub na język japoński – prosimy o kontakt. Udzielimy wszelkich niezbędnych informacji. Współpracujemy z najlepszymi tłumaczami w kraju.
Zlecenie tłumaczenia można złożyć drogą e-mailową, za pomocą formularza lub przez telefon. Po otrzymaniu zlecenia natychmiast przystępujemy do tłumaczenia.
Wybrane dziedziny i obszary tłumaczeń w zakresie języka japońskiego:
- Ekonomia, prawo, finanse, ubezpieczenia – umowy cywilne i handlowe, analizy księgowe, raporty spółek, oferty, prezentacje, biznesplany, studia opłacalności i wiele innych dokumentów i opracowań.
- Informatyka, elektronika, szeroko pojęta inżynieria z rożnych specjalistycznych dziedzin techniki (np. technika wojskowa, grzewcza i ciepłownicza, klimatyzacja, motoryzacja) – oferty, schematy, instrukcje obsługi, opisy.
- Ekologia, rolnictwo, biotechnologia.
- Medycyna, farmacja, technika medyczna.
- Marketing i sprzedaż – oferty, publikacje marketingowe – foldery, ulotki, prezentacje, strony www, inne.
- Unia Europejska, fundusze strukturalne, projekty i partnerstwa, dofinansowanie, dotacje – wszelkie dokumenty partnerstw i związane z aplikacją i realizacje projektów unijnych, wsparcie tłumaczeń z i na serbski , warsztatów i spotkań roboczych partnerstw ponadnarodowych, tłumaczenia archiwów, dzienników, publikacji, raportów, sprawozdań.