Macedoński

Język macedoński

– należy do tzw. grupy bułgarsko-macedońskiej (wschodniej) języków południowosłowiańskich. Nie należy go mylić z helleńskim językiem staromacedońskim używanym w starożytności.

Językiem macedońskim posługuje się ok. 1,8 mln ludzi, głównie w Macedonii, gdzie ma status języka urzędowego. Status prawny języka macedońskiego w Republice Macedonii regulowany jest ustawą o używaniu języka macedońskiego z 1998 r. (Закон за употребата на македонскиот јазик Сл. весник/ година: 5/1998). Języka tego używają również emigranci macedońscy w Niemczech, Stanach Zjednoczonych, Kanadzie oraz Australii. Sporny jest natomiast status słowiańskojęzycznej ludności w północnej Grecji (nazywanej tam: słowiańskojęzycznymi Grekami), ponieważ z reguły używają oni własnych dialektów, które dość się różnią zarówno od literackiego języka bułgarskiego, jak też macedońskiego (co nie powinno dziwić gdyż języki literackie bułgarskie i macedońskie są efektem intensywnego reformowania tych języków w XX wieku, podczas gdy dialekty Macedonii Egejskiej takiej modernizacji nie przeszły).

Alfabet macedoński

Podobieństwa  Macedońskiego a bułgarskiego

Język macedoński dzieli wraz z językiem bułgarskim szereg cech, które nie występują w innych słowiańskich językach literackich. Ponieważ większość z tych cech jest charakterystyczna także dla innych języków bałkańskich, uważa się, iż zarówno język bułgarski, jak też (z pewnymi zastrzeżeniami) macedoński należą do tzw. bałkańskiej ligi językowej. Ze względu na genetyczną bliskość oraz szereg cech wspólnych z językiem bułgarskim literacka macedońszczyzna jest przez niektórych językoznawców (zwłaszcza bułgarskich) uważana za jego odmianę (dialekt). Poza tym ogromną rolę w różnicach między obydwoma językami literackimi odgrywają odmienne wpływy: na literacką bułgarszczyznę ogromny wpływ miał język rosyjski, z którego przejęto bardzo wiele słów i wyrażeń. Podobną rolę dla języka macedońskiego odegrał język serbskochorwacki. Przy tym jeśli chodzi o gramatykę bułgarski i macedoński są pod wieloma względami o wiele dalej od języka s-c-s niż pozostałe języki słowiańskie. Przy ocenie cerkiewizmów w języku bułgarskim należy wziąć jednak fakt, że wiele z nich zostało sztucznie wprowadzonych do normy literackiej w okresie kształtowania się współczesnego języka bułgarskiego.

Podobieństwa

  • daleko posunięty zanik deklinacji – w żywym użyciu pozostają jedynie formy mianownika (i synkretycznego z nim biernika) oraz wołacza
  • bardzo rozbudowany system czasowy, włączający m.in. odziedziczone z prasłowiańskiego czasy aoryst, imperfectum, perfectum, plusquamperfectum, a także rozwinięte niezależnie inne kategorie, takiej jak np. tzw. tryb nieświadka
  • istnienie rodzajnika, wyróżniającego klasę rzeczowników bliżej znanych, od nieznanych dla rozmówcy (bułg. самолет – самолетът, mac. авион – авионот 'samolot’)
  • zanik bezokolicznika, który został zastąpiony specjalną konstrukcją z partykułą da (да), po której pojawia się odmieniana przez osoby forma czasownika (np. bułg. искам да чета 'chcę czytać’, mac. сакам да читам 'ts’)
  • stosowanie krótkich form zaimków dla wyrażenia dzierżawczości (np. татко ми 'mój ojciec’)
  • analityczne stopniowanie za pomocą partykuł po i naj (np. bułg. по-хубав, най-хубав; mac. поубав, наjубав)

Różnice

  • istnienie trzech różnych rodzajników (dla r.m. -от, -ов, -он, dla r.ż. -та, -ва -на, dla r.n. -то -во -но), wyróżniających przedmioty w zależności od ich bliskości lub oddalenia od mówiącego, np. книгата (rodzajnik neutralny), книгава (przedmiot bliski mówiącemu) i книгана (przedmiot oddalony), w języku bułgarskim używany jest tylko jeden rodzajnik (-ът, -та, -то)
  • obligatoryjne użycie tzw. podwojonego dopełnienia, np. mac. го видов човекот што стоеше таму (dosł. 'go widziałem człowieka, który stał tam), literacki język bułgarski unika takich konstrukcji
  • szyk dopuszczający proklityczne formy zaimków osobowych na początku wypowiedzi, np. те сакам (’kocham cię’), wobec bułg. (tylko) обичам те
  • ograniczenie użycia krótkich form zaimków osobowych, wyrażających dzierżawczość, wyłącznie do nazw oznaczających pokrewieństwo, np. mac. брат ми, сестра ми, маjка ми, татко ми (mój brat, moja siostra, moja matka, mój ojciec), podczas gdy w bułgarskim formy zaimków mogą być stosowane do każdego rzeczownika (майка ми 'moja matka’, ale także книгата ми 'moja książka’, часовникът ми 'mój zegarek’)
  • w macedońskim jest akcent stały, który pada na trzecią sylabę od końca wyrazu (np. книж’арница 'księgarnia’, книжарн’ицата 'ta księgarnia’), a w wyrazach krótszych na drugą sylabę od końca в’ода 'woda), język bułgarski ma akcent swobodny, np. вод’а (ostatnia sylaba), к’уче (przedostatnia sylaba), к’ашлица (trzecia sylaba od końca), itp.

Historia

Na podłożu dialektów słowiańskich z Macedonii powstał najstarszy język literacki Słowian – język staro-cerkiewno-słowiański. Skodyfikowany przez Cyryla i Metodego oraz ich uczniów na bazie dialektów okolic Salonik, stał się językiem piśmiennictwa całej południowej Słowiańszczyzny, a zwłaszcza ziem, leżących w granicach średniowiecznego państwa bułgarskiego Głównym ośrodkiem wczesnego piśmiennictwa w języku s-c-s na terenie Macedonii była tzw. ochrydzka szkoła piśmiennicza.

Początki dyskusji na temat kształtu współczesnego literackiego języka macedońskiego, różnego od literackiej bułgarszczyzny, pojawiły się już w latach 50. i 60. XIX w. i były ściśle związane z odmiennymi dziejami ziem macedońskich, które po wyzwoleniu Bułgarii w 1878 r. pozostały poza granicami obszaru bułgarskiego. Wtedy też rozpoczyna się krystalizacja współczesnego języka macedońskiego. Już na początku XX w. zaczęto postulować oparcie języka macedońskiego na centralnych gwarach macedońskich, czyli tych, które w największym stopniu różniły język macedoński od języka bułgarskiego (działalność K. Misirkova). W latach 20.-30. XX w. zaczęła rozwijać się literatura macedońska (utwory Kočo Racina, Vasila Iljoskiego, Antona Panova, itp.). Pełną krystalizację normy tego języka umożliwiły dopiero wydarzenia społeczno-polityczne mające miejsce pod koniec II wojny światowej. Język macedoński został ogłoszony niezależnym od języków sąsiednich, bułgarskiego i serbskiego, w sierpniu 1944 roku przez AVNOJ (Antyfaszystowską Radę Narodowego Wyzwolenia Jugosławii – Antifašističko vijeće narodnog oslobođenja Jugoslavije). Utworzenie w ramach nowo powstałej Jugosławii odrębnej Socjalistycznej Republiki Macedonii stworzyło właściwy klimat dla pełnego rozwoju kultury macedońskiej, w tym także dla języka macedońskiego. W ciągu kilkunastu lat, głównie za sprawą działalności Blaže Koneskiego i jego współpracowników, wydane zostały w Macedonii fundamentalne dzieła z zakresu gramatyki i leksykografii języka macedońskiego (Gramatika na makedonskiot literaturen jazik, B. Koneski 1952-1954; Recnik na makedonskiot jazik so srpskohrvatski tolkuvanija T. Dmitrovskiego, B. Korubina, T. Stamatoskiego, red. B. Koneski 1961-1966). Od tej pory język macedoński stanowi w pełni skodyfikowany i poliwalentny język literacki (standardowy).

Według koncepcji, przyjmowanych w językoznawstwie macedońskim, współczesna literacka macedońszczyzna jest bezpośrednim spadkobiercą języka staro-cerkiewno-słowiańskiego, który w samej Macedonii sporadycznie nazywany bywa zresztą językiem staromacedońskim (częściej używane jest jednak określenie: język starosłowiański, старословенски јазик). Krytycy jednak zwracają uwagę na fakt, iż o wiele bliższa językowi s-c-s jest literacka bułgarszczyzna, konserwująca np. wiele form wyrazowych z niego właśnie pochodzących (np. rzeczowniki zakończone na -ние), czy nawet frazeologizmów (np. bułg. камен претъковения z zachowaną formą przypadka, wobec mac. камен на сопнување 'kamień obrazy’).

Tłumaczenia – język macedoński:

Oferujemy tłumaczenia zwykle, specjalistyczne, techniczne, przysięgłe, konsekutywne i symultaniczne. Przy realizacji zlecenia tłumacze dobierani są indywidualnie w zależności od tematyki oraz specjalizacji tekstu.

Projekty oraz tłumaczenia przyjmujemy oraz dostarczamy pocztą, firmą kurierską, osobiście, faksem, pocztą elektroniczną. Jeśli potrzebują Państwo tłumaczenia z języka macedońskiego lub na język macedoński – prosimy o kontakt. Udzielimy wszelkich niezbędnych informacji. Współpracujemy z najlepszymi tłumaczami w kraju.

Zlecenie tłumaczenia można złożyć drogą e-mailową, za pomocą formularza lub przez telefon. Po otrzymaniu zlecenia natychmiast przystępujemy do tłumaczenia.

Wybrane dziedziny i obszary tłumaczeń w zakresie języka macedońskiego:

  • Ekonomia, prawo, finanse, ubezpieczenia – umowy cywilne i handlowe, analizy księgowe, raporty spółek, oferty, prezentacje, biznesplany, studia opłacalności i wiele innych dokumentów i opracowań.
  • Informatyka, elektronika, szeroko pojęta inżynieria z rożnych specjalistycznych dziedzin techniki (np. technika wojskowa, grzewcza i ciepłownicza, klimatyzacja, motoryzacja) – oferty, schematy, instrukcje obsługi, opisy.
  • Ekologia, rolnictwo, biotechnologia.
  • Medycyna, farmacja, technika medyczna.
  • Marketing i sprzedaż – oferty, publikacje marketingowe – foldery, ulotki, prezentacje, strony www, inne.
  • Unia Europejska, fundusze strukturalne, projekty i partnerstwa, dofinansowanie, dotacje – wszelkie dokumenty partnerstw i związane z aplikacją i realizacje projektów unijnych, wsparcie tłumaczeń z i na serbski , warsztatów i spotkań roboczych partnerstw ponadnarodowych, tłumaczenia archiwów, dzienników, publikacji, raportów, sprawozdań.

 
tłumaczenia Język tłumacz macedoński, tłumaczenia macedońskie, biuro tłumaczeń macedoński, tłumacz przysięgły macedoński Vision Jobstłumaczenia tłumacz macedoński, tłumaczenia macedońskie, biuro tłumaczeń macedoński, tłumacz przysięgły macedoński Vision Jobs

tłumaczenia Dębica | tłumaczenia Oława |