Język norweski

(norsk språk) – język z grupy skandynawskiej języków germańskich. Językiem norweskim posługuje się około 4,2 mln mówiących, z tego 3,5 mln do zapisu używa odmiany bokmål, a 700 tys. odmiany nynorsk. Norweski jest językiem urzędowym Norwegii.

Historia

Najstarsze zabytki literatury w tym języku pochodzą z XII w. – wykazują one jednak różnice pomiędzy wschodnią a zachodnią częścią Norwegii. W tym okresie na podłożu gwar zachodnich z okolic Trondheim zaczął się formować kancelaryjny język norweski, używany oficjalnie w całym królestwie. Jednak po unii z Danią, wyszedł on z użycia. Język duński stał się w latach 1525-1814 językiem powszechnie używanym przez warstwy wykształcone, głównie w miastach. W początku XIX w. język duński był także nadal językiem literackim. Od lat 30. XIX w. pisarze norwescy starali się go jednak świadomie norwegizować. Już w pierwszej połowie XVIII w. na bazie pisanego języka duńskiego i dialektu miasta Oslo wytworzono z niego rodzimą odmianę, zwaną kiedyś riksmål, a od 1929 r. nazywaną bokmål, czyli „język pisany, książkowy”. Jednocześnie od połowy XIX w. istnieje druga odmiana norweskiego zwana niegdyś landsmål, a od 1929 nynorsk czyli „nowonorweski”. Został on opracowany na podstawie dialektów zachodnionorweskich.

Starania w celu zbudowania na bazie różnych lokalnych dialektów całkowicie niezależnego języka norweskiego pisanego podjęto w Norwegii w XIX w. Kierunek ten został zapoczątkowany przez Ivara Aasena. Był on chłopakiem ze wsi, który mówił dialektem z okolic Sunnmøre. Dość wcześnie doszedł do wniosku, że gruntowne badania nad dialektami z różnych części kraju są konieczne, żeby stworzyć jeden norweski język pisany. Z oficjalnym stypendium naukowym Aasen podróżował po Norwegii w latach 1842-1846, wykonując szerokie badanie gramatyki i słownictwa różnych dialektów. Na tej podstawie stworzył w 1848 r. ich gramatykę porównawczą oraz w 1850 słownik. Na dalsze badania otrzymał kolejne stypendium, czego efektem była książka, w której zebrał teksty w różnych dialektach oraz dodał ich wersje w proponowanej wspólnej wersji językowej dla dialektów. Normę tę nazwał „landsmål”, czyli „język krajowy”. Rozbudował ją w następnych latach poprzez wydanie obszerniejszego podręcznika do gramatyki (1864) oraz uzupełnionego słownika (1873). Opublikował także pisanie w nim wiersze i dramaty. Już w końcu lat 50. XIX w. inni zaczęli używać landsmål w dziełach literackich, a 10 lat później był to już język wykładany w jednej z wyższych szkół państwowych. Landsmålet został zatwierdzony jako oficjalny język na równi z językiem duńskim w 1885 r., a po lokalnym referendum w 1892 r. zaakceptowano go jako język wykładowy w jednej ze szkół podstawowych. W latach 1890-1930 język ten rozprzestrzenił się jako język szkolny i w życiu codziennym w wielu częściach kraju, ale tylko na terenach wiejskich. W 1929 ustawą sejmu język landsmål otrzymał oficjalną nazwę „nynorsk”.

Obie odmiany – bokmål i nynorsk – od 1885 r. są równouprawnione w mowie i piśmie, z tym, że bokmål używany jest głównie we wschodniej Norwegii i w miastach, podczas gdy nynorsk ma więcej zwolenników na południu i zachodzie. Władze starały się doprowadzić do połączenia tych dwu odmian językowych, by wytworzyć jeden wspólny ogólnonorweski język literacki, tak zwany samnorsk, jednakże spotkało się to z protestami i zostało zaprzestane. Obecnie do użytku, również oficjalnego, dopuszczone są obydwie odmiany pisemne oraz wszelkie dialekty. Cechująca się licznymi archaizmami norma nynorsk daje w sobie rozpoznać wiele cech języka staronordyjskiego, po którym najlepszą dziś pamiątką jest język islandzki.

Charakterystyka

Język norweski nie ma jednego, ogólnie zaakceptowanego standardu wymowy. Każdy mieszkaniec mówi swoim językiem lokalnym (dialektem), używając go zarówno prywatnie, jak i publicznie: w szkole, w pracy, w mediach, w polityce. Dzieje się tak zarówno wtedy, gdy języka używa na terenie właściwym dla danego dialektu, jak i w innych częściach kraju. Po wielu latach zamieszkiwania poza rodzinnymi stronami dialekt zazwyczaj „stępia się” (sleper seg av), w ten sposób, że najbardziej ekstremalne różnice wymowy zanikają, a słownictwo upodabnia bardziej do dialektu miejsca zamieszkania. Do końca życia jednak Norweg zachowuje dialekt na tyle charakterystyczny, że można prawie zawsze jednoznacznie określić skąd pochodzi.

Stępianie dialektu, a nawet przechodzenie całkiem na mowę lokalną było bardziej rozpowszechnione dawniej (do 1970 roku). Dzisiaj jest nieporównywalnie słabsze. Dlatego też najczęściej powtarzanym zwrotem przez Norwegów jest „Hva sa du?” (Co powiedziałeś?). Pracownicy państwowego radia i telewizji mają obowiązek używać normowanego języka opartego leksykalnie na jednym z dwóch wariantów pisanych (bokmål/nynorsk), ale wymawiać je mogą z dużą swobodą, według upodobania. Skutkiem tej sytuacji jest całkowity prawie zanik normy językowej: każdy mówi wedle uznania, i często takoż pisze. W szkołach nauczyciele nie poprawiają języka uczniów, gdyż nikt nie może twierdzić, że jego język jest lepszy.

Tłumaczenia – język norweski:

Oferujemy tłumaczenia zwykle, specjalistyczne, techniczne, przysięgłe, konsekutywne i symultaniczne. Przy realizacji zlecenia tłumacze dobierani są indywidualnie w zależności od tematyki oraz specjalizacji tekstu.

Projekty oraz tłumaczenia przyjmujemy oraz dostarczamy pocztą, firmą kurierską, osobiście, faksem, pocztą elektroniczną. Jeśli potrzebują Państwo tłumaczenia z języka norweskiego lub na język norweski – prosimy o kontakt. Udzielimy wszelkich niezbędnych informacji. Współpracujemy z najlepszymi tłumaczami w kraju.

Zlecenie tłumaczenia można złożyć drogą e-mailową, za pomocą formularza lub przez telefon. Po otrzymaniu zlecenia natychmiast przystępujemy do tłumaczenia.

Wybrane dziedziny i obszary tłumaczeń w zakresie języka norweskiego:

  • Ekonomia, prawo, finanse, ubezpieczenia – umowy cywilne i handlowe, analizy księgowe, raporty spółek, oferty, prezentacje, biznesplany, studia opłacalności i wiele innych dokumentów i opracowań.
  • Informatyka, elektronika, szeroko pojęta inżynieria z rożnych specjalistycznych dziedzin techniki (np. technika wojskowa, grzewcza i ciepłownicza, klimatyzacja, motoryzacja) – oferty, schematy, instrukcje obsługi, opisy.
  • Ekologia, rolnictwo, biotechnologia.
  • Medycyna, farmacja, technika medyczna.
  • Marketing i sprzedaż – oferty, publikacje marketingowe – foldery, ulotki, prezentacje, strony www, inne.
  • Unia Europejska, fundusze strukturalne, projekty i partnerstwa, dofinansowanie, dotacje – wszelkie dokumenty partnerstw i związane z aplikacją i realizacje projektów unijnych, wsparcie tłumaczeń z i na serbski , warsztatów i spotkań roboczych partnerstw ponadnarodowych, tłumaczenia archiwów, dzienników, publikacji, raportów, sprawozdań.
tłumaczenia Dębica | tłumaczenia Oława |